“Ze werkte hier pas drie weken. Dan hoef ik toch geen transitievergoeding bij ontslag te betalen?”
Veel werkgevers denken bij het woord “transitievergoeding” vooral aan langdurige dienstverbanden. Maar niets is minder waar. Sinds de invoering van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) op 1 januari 2020 geldt de transitievergoeding vanaf dag één van het dienstverband. Ook als iemand nog in de proeftijd zit of slechts een paar weken heeft gewerkt, kan er al een recht op vergoeding ontstaan.
Voorbeeld:
Kim werkte drie weken in haar proeftijd toen je afscheid van haar nam. Een maand later vraagt ze waarom ze geen transitievergoeding heeft ontvangen. Verrassend? Niet als je weet dat beëindiging in de proeftijd óók onder het wettelijke regime valt.
Misverstand 1: De transitievergoeding bij ontslag is pas verplicht na twee jaar
Feit: Sinds 2020 heeft elke werknemer vanaf de eerste dag van het dienstverband recht op een transitievergoeding als jij als werkgever het initiatief neemt tot beëindiging of niet-verlenging.
Misverstand 2: In een vaststellingsovereenkomst moet altijd de transitievergoeding staan
Feit: Bij beëindiging met wederzijds goedvinden (via een vaststellingsovereenkomst) geldt geen wettelijke verplichting tot betaling van de transitievergoeding. Het is onderhandeling. Vaak is het wél een logisch uitgangspunt, maar je mag daar – mits beide partijen akkoord zijn – van afwijken.
Misverstand 3: De vergoeding is altijd precies wat de wet zegt
Feit: De wettelijke transitievergoeding is het minimum. Zeker in situaties waarin een werkgever ernstig verwijtbaar handelt, kan een rechter daarbovenop een billijke vergoeding toekennen. En in onderhandelingen kan een werknemer vaak een hogere ontslagvergoeding bedingen, afhankelijk van omstandigheden zoals het ontbreken van een dossier of de impact op het inkomen.
Misverstand 4: De transitievergoeding bij ontslag hoeft pas te worden betaald als de werknemer erom vraagt
Feit: De transitievergoeding moet uiterlijk één maand na het einde van het dienstverband zijn uitbetaald. Niet op verzoek, niet na herinnering. Te laat? Dan volgt rente – en mogelijk een boete.
Misverstand 5: Kleine contracten leveren geen verplichtingen op
Feit: Ook bij een oproepcontract of een tijdelijk contract van enkele weken geldt het recht op transitievergoeding. Alleen in uitzonderingen is er geen recht, zoals bij:
- Werknemers jonger dan 18 jaar die minder dan 12 uur per week werken
- Pensioengerechtigde werknemers
- Ontslag wegens ernstig verwijtbaar gedrag
- Faillissement of surseance van betaling
Hoe bereken je de transitievergoeding?
De formule is:
(Bruto maandsalaris / 3) x (aantal gewerkte dagen / 90)
Let op: het “bruto maandsalaris” omvat ook vakantiegeld, eindejaarsuitkering en andere vaste looncomponenten. Bonussen of variabel loon? Dan moet je gemiddeldes over drie jaar nemen. Voor nauwkeurige berekeningen zijn er online tools beschikbaar, zoals die van Rijksoverheid of Ontslag.nl.
Mag je kosten aftrekken?
Soms. Denk aan:
- Scholings- of outplacementkosten die bijdragen aan inzetbaarheid buiten de organisatie (transitiekosten)
- Kosten bij het einde van het dienstverband, zoals een langere opzegtermijn of extra vertrekregeling
Voorwaarde is wél dat dit vooraf schriftelijk is afgesproken met de werknemer.
Wat mag niet?
Inzetbaarheidskosten binnen je eigen organisatie, zoals een training voor een interne promotie.
Kan je de vergoeding terugkrijgen?
In sommige gevallen wel:
- Bij ontslag na twee jaar ziekte (slapend dienstverband): compensatie via UWV
- Bij bedrijfsbeëindiging wegens pensioen of overlijden van de werkgever: ook compensatie mogelijk
Let op: Er gelden strikte voorwaarden én termijnen. Aanvragen moet vaak binnen 6 of 12 maanden.
Wat als je het niet goed regelt?
De werknemer heeft tot drie maanden na het einde van het dienstverband de tijd om naar de rechter te stappen en de transitievergoeding op te eisen. Doet hij of zij dat niet, dan is het recht op de vergoeding voorgoed weg. En ja, dit gebeurt echt. Met als resultaat: onnodige kosten, frustratie en soms zelfs een juridische rel. Zonde toch? Als je het netjes regelt, voorkom je al die ellende.
Afsluitende tip: kijk verder dan de transitievergoeding
In veel gevallen is het verstandig om – juist als je in goed overleg uit elkaar gaat – te kiezen voor een vaststellingsovereenkomst. Hierin kun je heldere afspraken vastleggen over zaken als:
- de vergoeding
- vrijstelling van werk
- communicatie over vertrek
- retour van bedrijfsmiddelen etc.
Vragen of behoefte aan advies?
Of je nu werkgever bent en helderheid zoekt over je verplichtingen, of werknemer en wilt weten waar je recht op hebt – wij helpen je graag verder. Neem gerust contact met onze advocaten in Apeldoorn op voor advies of een vrijblijvende bespreking van jouw situatie.