De Belastingdienst heeft het beslis en afwegingskader gepubliceerd dat de regels verduidelijkt om te bepalen of er sprake is van een privaatrechtelijke dienstbetrekking. Dit kader, gebaseerd op wetgeving en jurisprudentie, helpt bij de beoordeling van arbeidsrelaties. Het doel is om werkgevers en opdrachtnemers een duidelijk overzicht te geven wanneer een arbeidsrelatie als dienstverband moet worden beschouwd, waardoor loonheffingen van toepassing zijn. Dit kader kan echter worden aangepast door wetswijzigingen of nieuwe rechtspraak.
Wettelijk Kader Arbeidsovereenkomst
Voor de loonheffingen is het essentieel om vast te stellen of er sprake is van een privaatrechtelijke dienstbetrekking, oftewel een arbeidsovereenkomst. De definitie hiervan is vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek (artikel 7:610). Een arbeidsovereenkomst is een bindende overeenkomst tussen een werkgever en werknemer, waarbij drie hoofdelementen centraal staan:
- Gezag: De werkgever moet in staat zijn om aanwijzingen te geven die de werknemer moet opvolgen.
- Arbeid: De werknemer is verplicht om de afgesproken arbeid te verrichten.
- Loon: De werkgever moet loon betalen in ruil voor de arbeid.
Wanneer deze elementen aanwezig zijn, kan een overeenkomst worden beschouwd als een arbeidsovereenkomst, waar partijen niet zonder meer van kunnen afwijken.
Holistische Toets voor Arbeidsovereenkomst
De Hoge Raad hanteert bij het vaststellen van een arbeidsovereenkomst een holistische toets, wat betekent dat alle feiten en omstandigheden in samenhang worden gewogen. Hierbij onderscheiden we twee fasen:
- Uitlegfase: Hierbij wordt gekeken naar de gemaakte afspraken en de uitvoering daarvan. Het draait niet alleen om de letterlijke tekst van de overeenkomst, maar ook om de intenties en verwachtingen van beide partijen (Haviltex-maatstaf).
- Kwalificatiefase: Hier wordt beoordeeld of de afspraken voldoen aan de eisen van een arbeidsovereenkomst. De feitelijke uitvoering is doorslaggevend: als de praktijk afwijkt van de afspraken, dan is de uitvoering bepalend.
Gezichtspunten volgens het Deliveroo-arrest
In het Deliveroo-arrest heeft de Hoge Raad negen gezichtspunten vastgesteld die helpen om te beoordelen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst:
- Aard en duur van werkzaamheden: Eenvoudige of langdurige werkzaamheden wijzen vaak op een arbeidsovereenkomst.
- Werk- en werktijden: Hoe minder vrijheid de opdrachtnemer heeft, hoe eerder er sprake is van een arbeidsovereenkomst.
- Inbedding in de organisatie: Wanneer de opdrachtnemer structureel deel uitmaakt van de organisatie, wijst dit op een dienstverband.
- Persoonlijke uitvoering: De verplichting om het werk persoonlijk te verrichten wijst op een dienstverband.
- Onderhandelingsruimte: Weinig onderhandelingsruimte duidt op een arbeidsovereenkomst.
- Bepaling van beloning: Zelf bepalen van tarieven wijst op zzp-werk; vast salaris wijst op loondienst.
- Hoogte van beloning: Hogere beloning dan personeel wijst op zelfstandigheid.
- Commercieel risico: Als de opdrachtnemer zelf risico draagt, zoals bij ziekte of schade, wijst dit op zelfstandigheid.
- Ondernemerschap: De mogelijkheid om opdrachten bij anderen aan te nemen en eigen marketing wijst op zzp-schap.
Deze factoren moeten in hun geheel worden gewogen om te bepalen of er sprake is van een dienstverband of zelfstandige status.
Fictieve Dienstbetrekkingen
Naast de privaatrechtelijke dienstbetrekkingen bestaan er ook fictieve dienstbetrekkingen voor loonbelastingdoeleinden. Hierbij is er geen privaatrechtelijke dienstbetrekking, maar de opdrachtgever moet toch loonheffingen inhouden. Fictieve dienstbetrekkingen gelden vaak voor opdrachtnemers die in aanmerking komen voor sociale verzekeringen, zoals ziekte en werkloosheid.
Conclusie over het beslis- en afwegingskader
Met het beslis- en afwegingskader biedt de Belastingdienst een duidelijk instrument voor werkgevers en opdrachtnemers om arbeidsrelaties te beoordelen. Het is belangrijk om te beseffen dat alle feiten en omstandigheden in samenhang worden gewogen. Dit betekent dat elke situatie uniek is en zorgvuldig moet worden beoordeeld om te bepalen of er sprake is van loondienst of zelfstandigheid.
Wil je het beslis- en afwegingskader volledig nalezen klik dan hier: belastingdienst
Meer informatie krijgen? Bel dan met ons kantoor: CONTACT