Genderneutraal juridisch taalgebruik

Genderneutraliteit en genderneutraal taalgebruik zijn de laatste jaren een veelbesproken onderwerp en het speelt een steeds grotere rol in onze samenleving.

Steeds meer mensen kiezen ervoor om hun kinderen genderneutraal op te voeden. De Nederlandse Spoorwegen hanteert enkele jaren genderneutraal taalgebruik. Onlangs heeft vliegtuigmaatschappij Lufthansa ook aangekondigd daarmee voortaan genderneutraal taalgebruik te hanteren. Ook steeds meer gemeenten hebben genderneutraal beleid of overwegen genderneutraal beleid in te voeren.

Inmiddels begint dit ook in juridische wereld te spelen. Onlangs is in het FD een artikel gepubliceerd met de titel: ‘Raadsdames’ in actie: de titel raadsheer is seksistisch.

Raadsheer

Dit artikel had voornamelijk betrekking op de titel raadsheer. Raadsheer is de titel van een rechter bij het gerechtshof of de Hoge Raad. Vroeger was dit beroep alleen voorbehouden aan mannen, maar tegenwoordig kunnen vrouwen of non binaire personen dit beroep gelukkig ook uitoefenen. Om die reden wordt door enkele raadsheren en juristen ervoor gepleit om de de titel raadsheer af te schaffen en te vervangen door een neutrale term. Dit kan echter niet zomaar. De titel raadsheer is vastgelegd in de wet en om de titel af te schaffen en te vervangen door een titel die neutraal is moet de wet worden gewijzigd.

Naar aanleiding van het artikel in FD hebben D66, PvdA en Groenlinks begin juni kamervragen gesteld aan de demissionair minister voor Rechtsbescherming en de demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en wetenschap. Deze ministers hebben aangegeven dat het gebruik van een neutrale titel beter aansluit bij de realiteit, zij laten het echter aan het volgende kabinet over om over te gaan tot wijziging van de titel raadsheer. Reden daarvoor is dat de titel in verschillende wetten en in lagere regelgeving voorkomt. Wordt de titel raadsheer gewijzigd moeten al deze wetten en de lagere regelgeving ook worden gewijzigd. Dat is een flinke klus.

Termen in de wetgeving

Echter niet alleen de titel raadsheer is achterhaald. In de wet staan ook een aantal andere achterhaalde termen, zoals bijvoorbeeld de term ‘goed huisvader’. Ook in het Belgische Burgerlijk Wetboek stond die term, maar in België is de term goed huisvader in het Burgerlijk Wetboek inmiddels vervangen door de genderneutrale term ‘voorzichtig en redelijk persoon’.

Onbegrijpelijk juridisch taalgebruik

In de juridische wereld wordt veel ouderwets, niet genderneutraal taalgebruik gehanteerd. Een advocaat wordt bijvoorbeeld ook wel een raadsman genoemd en advocaten schrijven elkaar onderling aan met confrère, collega, amice en amica. Dat is niet meer van deze tijd. Voor veel mensen zijn de documenten die rechters, advocaten of andere juristen opstellen onbegrijpelijk en onleesbaar. Dat zou naar moeten veranderen. Iedereen moet kunnen begrijpen wat een rechter, advocaat of andere jurist heeft geschreven. Het juridische taalgebruik moet passen bij de huidige tijd en samenleving.